Οι στεφανιαίες αρτηρίες είναι οι αρτηρίες που αιματώνουν τον καρδιακό μυ και τον τροφοδοτούν με τα απαραίτητα συστατικά για τη λειτουργία του. Ο όρος “στεφανιαία νόσος” χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη στένωση αυτών των αρτηριών, η οποία προκαλείται από τη συσσώρευση αθηρωματικού υλικού στον αυλό τους. Εξαιτίας της στενώσεως, ο καρδιακός μυς δεν τροφοδοτείται επαρκώς με αίμα – ιδιαίτερα σε καταστάσεις που αυτός έχει αυξημένες ανάγκες- και έτσι προκαλείται η “μυοκαρδιακή ισχαιμία”.
Επηρεάζει η διατροφή τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο;
Σήμερα, υπάρχουν ολοένα και περισσότερα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την προστατευτική δράση που έχει μια δίαιτα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά και η οποία περιλαμβάνει ψάρια, καρύδια και γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου.
Η παραδοσιακή μεσογειακή δίαιτα, της οποίας η κύρια πηγή διαιτητικών λιπών είναι το ελαιόλαδο, συμπεριλαμβάνει όλα τα παραπάνω διαιτητικά χαρακτηριστικά. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών διάφορες επιδημιολογικές μελέτες συνέδεσαν την εφαρμογή της μεσογειακής δίαιτας με την ολική θνησιμότητα, αλλά και με την επίπτωση της στεφανιαίας νόσου και με μερικούς τύπους καρκίνου. Ανάμεσα σε αυτές η μελέτη των 7 χωρών και η μελέτη ΕΠΙΚ η οποία περιελάμβανε 22043 μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας ενήλικες από την Ελλάδα, η οποία απέδειξε την ευεργετική δράση της μεσογειακής δίαιτας στη μείωση εμφάνισης θανατηφόρων καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Πώς όμως δρα η μεσογειακή δίαιτα;
Η μεσογειακή δίαιτα είναι χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά οξέα (ζωικό λίπος), υψηλή σε μονοακόρεστα, κυρίως λόγω της υψηλής κατανάλωσης ελαιόλαδου, υψηλή σε σύνθετους υδατάνθρακες από όσπρια και υψηλή σε φυτικές ίνες κυρίως από λαχανικά και φρούτα. Η υψηλή επίσης περιεκτικότητα λαχανικών, φρέσκων φρούτων, δημητριακών και ελαιολάδου, εξασφαλίζει υψηλή πρόσληψη από β-καροτένιο, βιταμίνη C και Ε, πολυφαινόλες και διάφορα μέταλλα. Αυτά τα σημαντικά στοιχεία θεωρούνται ότι ευθύνονται για την ευεργετική δράση της δίαιτας αυτής στην υγεία και ειδικά στα καρδιαγγειακά νοσήματα, μέσω βελτίωσης του λιπιδαιμικού προφίλ (ειδικά την LDL χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια), της μείωση του κινδύνου από θρομβώσεις, της βελτίωση της βελτίωσης της λειτουργίας των αγγείων, της καλύτερης ρύθμισης του σακχάρου και της πρόληψης εμφάνισης καρδιακών αρρυθμιών.
Επιπρόσθετα, έχει δειχθεί από την μελέτη ΑΤΤΙΚΗ ότι σε δείγμα 1500 ατόμων, η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής σχετίζεται με σημαντική μείωση δεικτών φλεγμονής και θρόμβωσης, που αποδεδειγμένα σχετίζονται με την εμφάνιση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου. Επίσης φαίνεται ότι ο μεσογειακός τρόπος διατροφής περιλαμβάνει έναν αριθμό από προστατευτικές ουσίες, όπως το σελήνιο, η γλουταθειόνη, ο ισορροπημένος λόγος ω-6:ω-3 απαραίτητων λιπαρών οξέων, υψηλές ποσότητες φυτικών ινών, αντιοξειδωτικές ουσίες (ειδικά ρεσβερατρόλη από το κρασί και πολυφαινόλες από το ελαιόλαδο), όπως και οι βιταμίνες Ε και C, οι οποίες ίσως συσχετίζονται με την παρεχομενη προστασία από στεφανιαία νόσο και καρκίνο.
